İletişim Nedir?

İletişim kavramı pek çok kişi tarafından değişik şekillerde

tanımlanmıştır. Hoben, iletişimi “ düşünce ve görüşlerin

sözlü olarak karşılıklı alış-verişi”, “bizim başkalarını,

başkalarının da bizi anlamalarına yarayan süreç”,

“sözcüklerin, resimlerin, figürlerin, grafiklerin vb. sembollerin

kullanılarak bilgi, duygu, düşünce, ve becerilerin aktarılması

süreci”, “bir kaynağın, davranışlarını kasıtlı biçimde etkilemek

üzere bir alıcıya mesajlar iletmesi” olarak tanımlamıştır. Bir

iletişim sürecinde kaynak, mesaj, kanal, alıcı ve geri bildirim

ögeleri bulunmaktadır.


1) Verici (Kaynak)

Kaynak iletişimi başlatan kişidir. Kaynağın hedefi

iletişim kurmak istediği kişide davranış değişikliği

oluşturmaktır. Eğitim sürecinde, öğrencilerde davranış

değişikliği oluşturmak üzere bu görevi üstlenen kişi

öğretmendir.

2) Mesaj (ileti)

Kaynağın alıcıyla paylaşmak istediği düşünce, duygu

ve davranışları temsil eden sembollerdir. Kaynak, sahip

olduğu bir fikri ya da onunla ilgili davranışları alıcısı ile

paylaşmak isterse öncelikle hareket, jest, mimik, söz,

yazı gibi unsurlardan en az biri ile yapılmış bir mesaj

hâline getirmelidir. Eğitim sürecinde mesajı; ders kitabı,

program içeriği ya da öğretmenin yaptığı konuşmalar

oluşturmaktadır.

3) Kanal

Seçilen mesaj aktarıcı tarafından kanal aracılığıyla alıcıya

gönderilen bir sinyale dönüştürülür. Buna kodlama denir.

Yani kodlama; bilginin, düşüncenin, duygunun iletime uygun

hazır bir mesaj hâline dönüştürülmesidir. Bir telefon için, kanal

kablodur. Sesimiz kablo aracılığıyla alıcıya aktarılır.

Kanallar fiziksel olabilir (bedenimiz), teknik olabilir (telefon

kablosu) ya da toplumsal olabilir (okullarımız, gazeteler vb.).

iletişimin etkili ve başarılı olabilmesi için iletişimin amaçlarına,

hedef kitlenin özelliklerine, zaman ve mekân şartlarına uygun

kanal seçilmelidir. Mesela, okuma yazma oranının düşük

olduğu toplumlarda gazete ve dergi yerine radyo ve televizyon

daha etkili olabilecek iletişim kanallarıdır.

4) Alıcı (Hedef)

Kaynağın gönderdiği mesajlara hedef olan kişi ya da

kişilerdir. Mesajı veren öğretmense beklenen davranışı

gösteren öğrenci, mesajı veren öğrenciyse beklenen

davranışı gösteren öğretmendir.

5) Geri Bildirim (Geri Besleme)

Alıcının mesajı çözüp değerlendirmesinden sonra yeni

bir mesaj kodlaması ve geri bildirim yapmasıdır. Geri

bildirim alıcı kişinin kaynak kişi karşısındaki konumunu

açıklığa kavuşturur.

Bütün iletişimlerde verici kişinin en çok ilgilendiği konu,

geri bildirimdir. Mesajın alıcıda yarattığı etki ve alıcının

iletişime katılarak aldığı yer ancak geri bildirimlerle açıklık

kazanır. Alıcı tarafından geri bildirim verilmemesi, iletişimi

bozan ve engelleyen bir faktördür. Geri bildirim verilen

mesajların kullanılmasına imkân sağlar.